مقدمه:
انجمن مهندسی گاز ایران براساس مفاد مندرج در اساسنامهی مصوب خود در کمیسیون انجمنهای علمی کشور با بهره گیری از تجارب مفید و موثردر بخش نفت و گاز و فراهم نمودن تمهیدات لازم به منظور فعالیت نظام مند، اقدام به تدوین برنامهی راهبردی پنجساله و عملیاتی نمودن آن به شرح زیر مینماید:
1-1 نقاط قوت انجمن مهندسی گاز ایران:
1. دارا بودن اعضای پیوسته و وابسته مجرب متشکل از دانشگاهیان و متخصصان صنعت نفت، گاز و پتروشیمی کشور،
2. ارتباط تنگاتنگ با دانشگاهها، مراکز علمی و تحقیقاتی و شرکتهای دولتی و غیردولتی خصوصا"شرکتهای دانش بنیان فعال در زمینه صنعت گاز،
3. برگزاری دورههای آموزش تخصصی در شرایط کنونی به صورت مجازی (وبینار )برای متخصصان صنعت نفت، گاز و پتروشیمی و دانشجویان مهندسی نفت، گاز، انرژی و پتروشیمی،
4. ارائه مشاورههای تحقیقاتی و عملیاتی به صنایع نفت، گاز و پتروشیمی،
5. مشارکت فعال در برگزاری کنگرههای ملی و بینالمللی مهندسی نفت، گاز، انرژی و پتروشیمی،
6. همکاری موثر با کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی،
7. ارتباط تنگاتنگ با مدیران ارشد صنایع نفت، گاز، انرژی و پتروشیمی کشور،
8. همکاری موثر با کمیسیون انجمنهای علمی کشور،
9. همکاری با ستاد اجرای نقشه جامع علمی کشور برای تدوین سند ملی توسعه فنّاوریهای حوزه انرژی
10. شناخت کامل از وضعیت ذخائر نفت و گاز، توان تولید و تبدیلات نفت و گاز به فرآوردههای با ارزش افزوده بالاتر،
11. شناخت کامل از بازارهای جهانی انرژی خصوصا بازارهای مصرف نفت، گاز و فرآوردههای نفتی، گازی و پتروشیمی،
12. شناخت کامل از جایگاه ایران و سایر کشورهای عضو اوپک و همچنین"مجمع کشورهای صادر کننده گاز"،GECF در اقتصاد جهانی و کشورهای دارای ذخائر نفت و گاز،
13. شناخت وضعیت و نقش فنّاوریهای نوین در مباحث اکتشاف، تولید و بهرهبرداری، انتقال، تبدیلات نفت و گاز، فرآیندهای فرآورشی و شبکههای گازرسانی،
14. دارای توانمندی لازم برای تجدید نظر در اساسنامههای شرکت ملّی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران و شرکت ملی صنایع پتروشیمی،
15. دارای توانمندی لازم برای ارائهی اساسنامه سازمان نظام مهندسی نفت و گاز ایران،
16. دارای توانمندی لازم برای بازنگری سیاستگذاریهای آموزش عالی، انجام مطالعات تطبیقی کشورهای صنعتی پیشرفته و شرکتهای نفتی بینالمللی با هدف ارائه راهبرد بهمنظور تربیت نیروی انسانی مورد نیاز صنایع نفت ،گاز و پتروشیمی کشور و همچنین ارائه راهبرد برای ایجاد فرهنگ دانش پژوهشی در مقاطع تحصیلات تکمیلی در دانشجویان رشتههای فنی،
17. دارای توانمندی لازم برای ورود به مباحث مدیریت مخازن هیدروکربوری و تبیین نقش و فواید آن در تولید صیانتی نفت و گاز و ارائه رهنمود به شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران، شرکت ملی صنایع پتروشیمی، کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و دولت جدید،
18. دارای توانمندی لازم برای بهره گیری از توان و ظرفیت اعضای انجمن برای انجام فعالیتهای مشاورهای و تحقیقاتی در بخش بالادستی و پائین دستی نفت و گاز،
19. دارای توانمندی لازم برای حضور فعال در مجامع بینالمللی از قبیل شورای جهانی نفت و اتحادیه جهانی گاز و نقش-آفرینی در ساختار تشکیلاتی، جلسات و کنفرانسهای شورای جهانی نفت و اتحادیه جهانی گاز،
20. دارای توانمندی لازم برای ورود در مباحث قراردادهای نفت و گاز و تجزیه و تحلیل آنها و ارائه رهنمود به شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران، شرکت ملی صنایع پتروشیمی، کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و دولت جدید،
21. دارای توانمندی لازم برای ورود به بحث رژیم حقوقی دریای خزر برای استیفای حقوق ملت ایران از منابع طبیعی و تجدیدپذیر و همچنین ذخائر نفت و گاز در این دریا،
22. دارای توانمندی لازم برای ورود به بحث برداشت کشورهای همسایه از مخازن مشترک نفتی و گازی و ارائه راهبردهای، کارشناسی به شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران، کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و دولت جدید،
23. دارای پایگاه اینترنتی بسیار تخصصی نفت، گاز و پتروشیمی برای دسترسی اعضا به منابع علمی و اقتصادی بهروز،
24. دسترسی به پایگاههای علمی/تخصصی مهندسی گاز برای ارائه خدمات به اعضاء،
25. موفقیت نسبی در حل مشکل امور مالیاتی با سازمان مربوطه،
26. تشکیل شاخه دانشجوئی انجمن مهندسی گاز ایران در اکثر دانشگاههای کشور،
27. ورود به مباحث بررسی ساختار تشکیلاتی صنعت نفت، گاز و پتروشیمی،
28. ایجاد ارتباط مؤثر و موفقیت آمیز با مجامع علمی، بینالمللی و تهیه و ارائه گزارشات کارشناسی مستند توأم با ارائه راهبرد برای ارتقاء مدیریت جهانی انرژی،
29. همکاری موثر با وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری در خصوص بازنگری دروس موجود، سرفصل دروس مورد نیاز با انجام مطالعات تطبیقی با کشورهای صنعتی پیشرفته و شرکتهای نفتی بینالمللی و تعیین رشتهها در مقاطع تحصیلی برای تربیت نیروی انسانی مورد نیاز صنعت نفت کشور.
1-2 نقاط ضعف انجمن مهندسی گاز ایران:
1. عدم موفقیت در جذب حداکثری مهندسان نفت و گاز و انرژی کشور، 2. نداشتن منابع مالی مکفی برای پیشبرد امور جاری و سرمایهای،
3. عدم تشکیل سازمان نظام مهندسی گاز ایران،
4. عدم ورود به بحث تجدید نظر در اساسنامه شرکت ملّی گاز ایران،
5. عدم توفیق در ارائه خدمات تخصصی برای تولید دانش فنّی و لیسانس در بخش فرآوری، انتقال، توزیع گاز و تبدیلات گازی،
6. عدم ورود به بحث تدوین استاندارهای ملّی صنعت گاز،
7. عدم کمک به صنعت گاز ایران برای برگزاری کارگاههای آموزش تخصصی برای کارکنان شاغل در صنعت گاز.
1-3 فرصتها:
1. احتیاج روزافزون صنایع نفت، گاز و پتروشیمی ایران به تخصص و تجارب مهندسان گاز کشور،
2. نیاز شرکتهای بینالمللی نفت، گاز و پتروشیمی به بهرهگیری از توان و تخصص مهندسان گاز ایران،
3. عضویت انجمن مهندسی گاز ایران در شورای سیاستگذاری بخش ایرانی شورای جهانی نفت و اتحادیه جهانی گاز،
4. کاهش جهانی قیمت انرژی و لزوم به کارگیری نیروی انسانی متخصص و بهرهگیری از فنّاوریهای نوین گاز، 5. تلاش برای عضویت انجمن مهندسی گاز ایران در شورای جهانی نفت و اتحادیه بینالمللی گاز
6. همکاری برای اثرگذاری در نظام تولید صیانتی نفت و گاز از مخازن مشترک به منظور حفظ حقوق ملت ایران،
7. همکاری در تدوین اساسنامه شرکت ملّی نفت ایران و شرکت ملی گاز ایران و قراردادهای بینالمللی نفت، گاز و پتروشیمی.
8. اعلام آمادگی برای ارائه خدمات تخصصی برای تولید دانش فنّی و لیسانس در بخش فرآوری، انتقال، توزیع گاز و تبدیلات گازی،
9. اعلام آمادگی برای ورود به بحث تدوین استاندارهای ملّی صنعت گاز،
10. اعلام آمادگی برای کمک به صنعت گاز ایران برای برگزاری کارگاههای آموزش تخصصی برای کارکنان شاغل در صنعت گاز.
1-4 تهدیدات:
1. نداشتن پشتوانه مالی و اشکالتراشی مسئولین مالیاتی و تأمیناجتماعی کشور از برخورداری از معافیتهای قانونی انجمن،
2. مهاجرت نخبگان مهندسی گاز به خارج برای ادامه تحصیل و اشتغال در شرکتهای نفتی و گازی بینالمللی،
3. فقدان ساختمان مستقل برای استقرار دبیرخانه انجمن مهندسی گاز ایران،
4. رشد بدون ضابطه موسسات آموزش عالی و پذیرش دانشجو در رشته مهندسی گاز بدون توجه به تهیه امکانات آزمایشگاهی و تامین کادر هیات علمی مجرب،
5. بالا بودن ریسک سرمایهگذاری در کشور و عدم امکان تامین منابع مالی برای توسعه میادین نفت و گاز و از دست دادن نیروهای انسانی متخصص در این بخش،
6. تداوم آثار مخرب تحریمهای بینالمللی سه دهه گذشته به صنایع نفت، گاز و پتروشیمی و تاثیر آن بر روی تولید و توزیع گاز و تضعیف روحیه متخصصان انجمن و کشور،
7. واردات بی رویه مواد، تجهیزات و خرید لیسانس مرتبط با صنعت گاز از خارج از کشور،
8. تداوم قاچاق کالاهای مورد نیاز صنعت گاز کشور از خارج از کشور.
1-5 چشم انداز :(VISION)
تلاش برای نیل به شاخصهای مندرج در بخش نفت، گاز و پتروشیمی در سند چشمانداز بیست ساله کشور و تحقق اهداف کیفی و کمی برنامه پنجساله ششم توسعه در بخش نفت، گاز و پتروشیمی با بهرهگیری از توان، تخصص و تجارب متخصصان صنعت نفت و گاز و صاحبنظران مراکز علمی، تحقیقاتی و شرکتهای دانشبنیان در تعامل سازنده با انجمنهای علمی همسو و شرکتهای دولتی و غیر دولتی فعال در زمینههای مرتبط با بخش نفت، گاز و پتروشیمی و ارتقاء سطح دانش، تخصص و مهارت مهندسان صنعت نفت و گاز کشور با استفاده از تجارب داخلی و کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه.
1-6 رسالت (MISSION)
1. کمک به بازنگری دروس دانشگاهی مرتبط با مهندسی گاز،
2. کمک به تدوین نظام نوین علمی و تحقیقاتی در امور پژوهش و فنّاوری و تجاری سازی در صنعت گاز،
3. برگزاری دورههای آموزش تخصصی مورد نیاز صنعت گاز،
4. کمک به تأسیس مراکز علمی و تحقیقاتی در زمینههای مرتبط با صنعت گاز،
5. کمک در راهاندازی مراکز مشاوره و ارائه خدمات علمی-کاربردی در صنعت نفت و گاز،
6. کمک به دانشگاهها و مراکز علمی و تحقیقاتی در ارتقاء سطح علمی دانشجویان و مهندسان گاز کشور،
7. برقراری ارتباط در تعامل سازنده با مراکز علمی و تحقیقاتی فعال در زمینههای مرتبط با صنعت گاز در داخل و خارج از کشور،
8. همکاری با انجمنهای علمی داخل و خارج از کشور مرتبط با صنعت نفت و گاز به منظور بهرهگیری و انتقال تجربیات،
9. کمک در برگزاری کنفرانسها، همایشها و کنگرههای علمی در سطح ملی و بینالمللی در زمینههای صنایع نفت، گاز و پتروشیمی،
10. کمک در تولید علم، توسعه و انتشار دستاوردهای علمی و تحقیقاتی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی،
11. انجام مطالعات و تحقیقات کاربردی و ارائه راهبرد در جهت ارتقاء صنعت گاز کشور به مسئولین مربوطه،
12. انجام مطالعات و تحقیقات کاربردی و ارائه راهبرد در جهت استقرار و ساماندهی مدیریت مصرف انرژی در کشور.
1-7 سیاست های راهبردی انجمن مهندسی گاز ایران:
1. دستیابی به جذب اکثریت هیات علمی، متخصصان و دانشجویان مهندسی نفت، مهندسی گاز و مهندسی پتروشیمی،
2. تمرکز بر تقویت و توسعه همکاری با شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران و شرکت ملی صنایع پتروشیمی،
3. محوریت فنّاوری در خلق ارزش و ثروت و توسعه آن در صنعت نفت و گاز با تأکید بر گسترش فعالیتهای
R &T، 4. گسترش همکاری با وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری برای تقویت رشته مهندسی گاز در زمینههای آموزشی، پژوهشی و فنّاوری،
5. تداوم و توسعه همکاری با کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، بازنگری در قوانین نفت، قراردادهای بینالمللی نفتی و گازی و نظام تولید صیانتی نفت و گاز از مخازن مشترک و تبدیلات گاز به فرآوردههای با ارزش و مدیریت مصرف انرژی،
6. بسترسازی برای حضور حداکثری در کنگرههای جهانی نفت، گاز و پتروشیمی.
7. کمک به تدوین نظام نوین نوآوری و تجاری سازی در صنعت گاز،
8. کمک به صنعت گاز کشور برای برگزاری دورههای آموزش تخصصی مورد نیاز به صورت مجازی (وبینار)
9. تداوم کمک به دانشگاهها و مراکز علمی و تحقیقاتی در ارتقاء سطح علمی دانشجویان و مهندسان گاز کشور،
10. حمایت از برقراری ارتباط در تعامل سازنده با مراکز علمی و تحقیقاتی فعال در زمینههای مرتبط با صنعت گاز در داخل و خارج از کشور،
11. تداوم همکاری با انجمنهای علمی داخل و خارج از کشور مرتبط با صنعت نفت و گاز بهمنظور بهرهگیری و انتقال تجربیات، کمک در برگزاری کنفرانسها، همایشها و کنگرههای علمی در سطح ملی و بینالمللی در زمینههای صنایع نفت، گاز و پتروشیمی،
12. تداوم و تقویت انجام مطالعات و تحقیقات کاربردی و ارائه راهبرد در جهت استقرار و ساماندهی مدیریت مصرف انرژی در کشور.
1-8 چالشهای راهبردی انجمن مهندسی گاز ایران :
1. چگونگی جذب منابع مالی لازم برای تامین فضای کالبدی مناسب و برگزاری همایشها و کنگرههای ملی و بینالمللی و انتشار دستاوردهای علمی و پژوهشی انجمن مهندسی گاز ایران،
2. نحوهی تعامل با شرکت ملّی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران و شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای انجام مطالعات ازدیاد برداشت و تولید صیانتی از مخازن نفت و گاز، نظارت بر اجرای پروژههای تحقیقاتی، نظارت بر قراردادهای نفتی و گازی و تغییر نگرش مسئولان کشور از خامفروشی نفت و گاز و ارائه راهبرد برای تبدیلات نفت و گاز به فرآوردههای با ارزش افزوده بالاتر به خصوص در فرآوردههای تکمیلی پتروشیمی،
3. دستیابی به راه حلهای عملی بهمنظور ایجاد زمینه جذب حداکثری دانشآموختگان مهندسی گاز و حفظ آنها برای خدمت به کشور،
4. نحوهی استفاده موثر از اعضای انجمن مهندسی گاز ایران برای بهرهگیری از منابع هیدروکربوری و چگونگی تبدیل آنها به سرمایههای زاینده و مولد اقتصادی بهمنظور تنوع و تحرک بخشی به اقتصاد ملی،
5. بهینهسازی مصرف انرژی در کشور با حفظ استانداردهای بینالمللی زیست محیطی و بهبود ضریب شدت انرژی،
6. انتقال سطح فعالیتهای انجمن مهندسی گاز ایران از سطح ملی به سطح منطقهای و بینالمللی در بخشهای نفت، گاز و پتروشیمی،
7. نحوهی دستیابی به فنّاوریهای نوین در بخش بالادستی نفت و گاز با توجه به شرایط تحریمهای بینالمللی،
8. اصلاح ساختار سامانههای مدیریت صنایع نفت، گاز و پتروشیمی در جهت ایجاد بنگاههای اقتصادی نفتی، گازی و پتروشیمی در سطح بنگاههای بینالمللی.
1-9 ماموریتهای انجمن مهندسی گاز ایران:
به موجب مفاد اساسنامه انجمن مهندسی گاز ایران اهداف اصلی آن به شرح زیر میباشد:
•گسترش و پیشبرد و ارتقای علم مهندسی گاز
•توسعهی کمی و کیفی نیروهای متخصص صنعت گاز
•بهبود بخشیدن به امور آموزشی، پژوهشی، فنّاوری و نوآوری و مشاوره به شرکتهای دانش بنیان و استارت آپها برای تجاری سازی دستاوردهای علمی در زمینههای مربوط به مهندسی گاز
•ارائه برنامه راهبردی برای چگونگی ارتقاء صنعت گاز کشور
•انجام مطالعات و اجرای پروژههای تحقیقاتی کاربردی در زمینه انرژی و اصلاح الگوی مصرف و کمک به شرکتهای خدمات انرژی برای ممیزی انرژی در ساختمان و صنایع کشور
1-10 ارزشهای نوین مدیریت انجمن مهندسی گاز ایران عبارتند از:
•اتکا به فعالیتهای علمی و تحقیقاتی دانش بنیان با تأکید بر خلاقیت، کارآفرینی و ابتکار
•روزآمدی در سطح ملی، منطقه و جهان
•پویایی و تحرک تشکیلاتی با در نظرگرفتن این ارزشها سرفصل برنامه راهبردی پنج ساله انجمن مهندسی گاز ایران را میتوان به شرح زیر خلاصه کرد:
1-11 چشم انداز انجمن در پنج ساله آینده (مطابق با برنامه راهبردی انجمن مهندسی گاز ایران)
1. انجام مطالعات مهندسی/اقتصادی، تعیین تنگناها، برآورد تبعات اقتصادی تنگناها و ارائه راهبردهای ارتقاء وضعیت (فهرست فعالیتهای جاری مورخ مرداد ماه ۱۴۰۰ انجمن مهندسی گاز ایران در این ارتباط به پیوست این برنامه میباشد) به وزارت نفت و کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی برای صیانت از ذخایر و بهرهبرداری صحیح و مناسب از منابع نفت و گاز و نگهداری و حفظ تأسیسات آن و همچنین ارتقاء اقتصاد صنایع پتروشیمی کشور،
2. کمک به توسعهی دانش فنی صنایع بالادستی و پائیندستی نفت و گاز و صنعت پتروشیمی در جهت خودکفایی هرچه بیشتر و کاهش وابستگی به خارج از کشور،
3. بررسی و ارائه وضعیت فنّاوری در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی با تأکید بر شناسائی و کاربرد فنّاوریهای جدید و همچنین بررسی مستمر و آشنائی با نیازهای بازارهای جهانی نفت، گاز و پتروشیمی،
4. همکاری با صنایع نفت، گاز و پتروشیمی برای نظارت علمی بر قراردادهای کلان نفت، گاز و پتروشیمی،
5. همکاری با کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی و وزارت نفت در زمینه انجام مطالعات و ارائه راهبرد بمنظور ایجاد و ساماندهی ساختار مدیریت سبد انرژی و همچنین مدیریت مصرف انرژی کشور زیر نظر رئیس قوه اجرائی،
6. همکاری با وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری در تدوین سرفصل دروس مقاطع مختلف آموزشی در رشته مهندسی نفت، گاز و پتروشیمی،
7. تلاش بهمنظور اختصاص سهم و درصد منطقی تحقیق و پژوهش در صنعت نفت از تولید ناخالص داخلی،
8. تلاش برای توسعهی آموزش و تحقیقات و فنّاوری در زمینهی صنعت نفت بر اساس نقشه جامع علمی کشور،
9. همکاری با دولت برای عملیاتی شدن بندهای الزام آور در قانون برنامههای پنجسالهی توسعه،
10. همکاری سازمان بورس کشور برای عملیاتی نمودن مصوبات شورایعالی بورس انرژی،
11. همکاری برای عملیاتی شدن برنامهی اجرائی طرح جامع انرژی کشور پس از تصویب قانون سند ملی راهبرد انرژی در هیأت وزیران،
12. همکاری با وزارت نفت در جهت شناسایی و اکتشاف هرچه بیشتر منابع نفت و گاز در سراسر کشور و نیز انتقال و بکارگیری فناوریهای جدید در عملیات اکتشافی، در کلیه مناطق کشور با تأکید بر مناطق دریایی و خشکی مشترک با همسایگان،
13. همکاری با وزارت نفت در راستای اعمال حق حاکمیت و مالکیت بر منابع نفت و گاز،
14. همکاری با وزارت نفت در راستای فعالیتهای اکتشاف، توسعه، استخراج و تولید نفت و گاز،
15. همکاری با وزارت نفت برای عملیاتی شدن بند (د) مادهی 126 قانون برنامهی پنجساله پنجم توسعه که وزارت نفت را موظف نموده است تا بهمنظور افزایش و ارتقاء توان علمی، فناوری و نوآوری در صنعت نفت معادل یک درصد از اعتبارات طرحهای توسعهای سالانه شرکتهای تابعه را در طول برنامه، برای ایجاد ظرفیت (پتانسیل) جذب، توسعه فناوریهای اولویتدار نفت، گاز و پتروشیمی و بکارگیری آنها در صنایع مرتبط و ارتقاء فناوریهای موجود و بومیسازی آنها و کاهش شدت انرژی ضمن مبادله موافقتنامه با معاونت (برنامهریزی ریاست جمهوری) اختصاص دهد،
16. کمک به وزارت نفت برای عملیاتی شدن مادهی 130 قانون برنامهی پنجساله پنجم توسعه که وزارت نفت را موظف نموده است تا بهمنظور افزایش ضریب بازیافت مخازن کشور در طول برنامه به میزان یک درصد، طی سال اول برنامه، برنامهی ازدیاد برداشت از مخازن هیدروکربوری را با رعایت اولویتبندی مخازن به تفکیک نواحی خشکی و مناطق دریایی تهیه و برای حسن اجرای آن اقدامات لازم را بهعمل آورد،.
17. برگزاری کنگره ملی مهندسی گاز ایران سالی یک بار و در پایان برنامه پنجساله برگزاری کنگره بینالمللی مهندسی گاز ایران،
18. برگزاری کارگاهها و دورههای آموزش تخصصی در دانشگاهها، مراکز علمی و تحقیقاتی و مناطق عملیاتی صنعت نفت،
19. تولید و گسترش علم مهندسی گاز در سطح ملی، منطقهای و جهانی بمنظور ارتقاء جایگاه ایران در تولید علم،
20. ایجاد، راه اندازی و تجهیز آزمایشگاههای کاربردی استاندارد در زمینهی مهندسی گاز برای انجام تحقیقات و ارائه خدمات علمی به صنعت نفت، گاز و پتروشیمی،
21. حمایت از انتشار نشریه علمی ترویجی گاز و نشریه علمی پژوهشی تکنولوژی گاز،
22. کمک به تأسیس و راهاندازی کتابخانهی تخصصی مجازی مهندسی نفت و گاز.